Als een bij steekt, dan blijft de angel met weerhaakjes in de huid zitten. Aan de angel zit een gifblaas met een zenuwknoop, die ervoor zorgt dat het gif uit de blaas wordt gepompt. Je kunt de angel dus het best zo snel mogelijk verwijderen, bijvoorbeeld door hem met je nagel los te krabben.
De bij gaat zonder angel dood, maar dat kan nog even duren. Al die tijd zal ze proberen je verder weg te jagen. Bij een bijensteek worden ook alarmferomonen afgegeven, die de andere bijen laten weten waar ze moeten zijn voor de verdediging. Zo kun je dus meerdere steken oplopen.
Een bijensteek kan drie soorten reacties veroorzaken:
- een lokale reactie. Deze reactie komt het meeste voor en is niet gevaarlijk.
- een toxische reactie, afhankelijk van het aantal steken. Bij meer dan 20 steken moet je naar het ziekenhuis
- een allergische reactie. Die kan al optreden na één steek, maar komt gelukkig niet veel voor.
Lokale reactie
In de meeste gevallen treedt een lokale reactie op na een bijensteek. Een bijensteek is heel pijnlijk. Op de plek van de steek ontstaat een lichte verharding. De huid rondom wordt rood en gaat zwellen. Het kan warm worden en jeuken. Deze reactie verdwijnt meestal na een paar uur.
Op sommige plekken ontstaat een sterkere zwelling, bijvoorbeeld in het gezicht en de hals. Een steek in de buurt van de mond of de keel kan verstikkingsgevaar opleveren. Bel dan 112.
Om de lokale reactie te beperken, kun je anti-histaminetabletten slikken. Dat zijn dezelfde tabletten die tegen hooikoorts werken. Ze zijn vrij verkrijgbaar bij de drogist en iedere bijenstal zou een doosje bij de hand moeten hebben.
Toxische reactie
Een toxische reactie ontstaat als gevolg van de hoeveelheid gif die wordt ingespoten. Hoe meer steken, hoe ernstiger de reactie.
Behalve de lokale symptomen kun je ook last krijgen van: oedemen, moeheid, braken, buikloop, hoofdpijn, daling van de bloeddruk en soms stuipen en bewustzijnsverlies.
Bij meer dan 20 steken moet je naar het ziekenhuis. Bel 112!
Allergische reactie
Iemand die allergisch is voor bijengif kan in anafylactische shock geraken. Symptomen zijn:
- moeite met ademhalen
- lage bloeddruk, duizeligheid of flauwvallen
- zwelling van keel of tong
Bel 112 bij een ernstige allergische reactie. Ook is een injectie met een EpiPen aan te raden. Gelukkig komt het zelden voor. Mensen die weten dat ze allergisch zijn voor bijengif, zullen zelf zo’n EpiPen bij zich hebben.
Wat moet je doen?
- verwijder de angel door hem met je nagel weg te krabben
- verwijder ringen bij een steek in de hand, zodat de bloedtoevoer niet afgeklemd wordt bij een zwelling
- neem een of meer anti-histaminetabletjes.
Bel 112 bij:
- een steek op een ongelukkige plek in mond of keel. Laat het slachtoffer op een ijsklontje zuigen om de zwelling te beperken
- meer dan 20 steken
- een anafylactische shock. Leg de benen omhoog vanwege de lage bloeddruk.