Auteur: Robbert Mackiewicz
Inleiding
Je koopt een complete nieuwe spaarkast, die bestaat uit de volgende onderdelen:
- Bodem met schuiflade en ventilatiegaas
- Twee broedkamers
- Eén honingkamer
- Dekplank en dak
- Koninginnenrooster
- Vliegplank met scharnier
- Afstandsrepen voor de raampjes
- 20 broedkamer raampjes
- 10 honingkamer raampjes
Thuis gekomen moet je de vliegplank en de afstandsrepen nog monteren. De vliegplank valt best mee maar de afstandsrepen zijn wat moeilijker want je moet weten hoe hoog die precies moeten hangen. Deze handleiding geeft wat instructies om snel aan de slag te kunnen.
Bijenruimte
Laten we beginnen met het begrip bijenruimte. Bijenruimte is de ruimte die bijen nodig hebben om vrij te kunnen werken en bewegen. Deze ruimte ligt tussen de 5 en 9 millimeter. Wat onder de 5 mm komt wordt dichtgekit met propolis en wat groter dan 9 mm is wordt voorzien van cellenraat. Dus je moet zorgen dat overal maar 5-9 mm beschikbaar is voor de bijen.
Afstandsrepen monteren
Toen ik een broedkamer vulde met 10 raampjes en die op een vlakke ondergrond zette, kwamen de raampjes los van de steunbalken terwijl ik dacht dat de oortjes van de ramen vlak moesten rusten op de steunbalken. Op de foto kun je zien wat ik bedoel. De bedoeling is dus dat er ruimte ontstaat tussen de oortjes en de steunbalken. Dus tussen 5 en 9 mm speling. Daarmee kan je nooit bijen plat drukken en is er ruimte om met de beitel onder een oortje te komen om het raampje los te maken. Dus de afstandsrepen moeten zo geplaatst worden dat de raampjes in de lucht hangen.
Het is ook belangrijk om de handeling bij elke bak precies hetzelfde te doen. Immers ga je straks bakken op elkaar plaatsen dan moet de ruimte tussen de raampjes uit de bovenste bak en onderste bak weer tussen 5 en 9 mm zijn. De afstandsrepen van het Bijenhuis in Wageningen hebben een ronde uitsparing. Het diepste gedeelte van de ronde uitsparing moet gelijk komen te liggen met de steunbalk. Zie de tweede foto hiernaast. Let wel op dat je dan weinig ruimte hebt om de spijkertjes in de steunbalk te slaan. Zet ze dus iets schuin en sla dan voorzichtig met een hamer. Bij mij is het voorgekomen dat een spijkertje halverwege de steunbalk naar buiten kwam. Je kunt de gaatjes ook eventueel voorboren met boortje 1.
Vliegplank monteren
De vliegplank is net Schiphol waar de bijen aankomen en vertrekken. Bijen landen als een helikopter. Op het moment dat ze arriveren bij het object waarop ze willen landen, hangen ze even stil in de lucht om vervolgens de poten te strekken en te landen. In een slow-motionfilmpje is dat mooi te zien. De vliegplank wordt ook gebruikt om de ingang van de kast af te sluiten bij het reizen. De plank wordt hiervoor omhoog geklapt en vast gemaakt met een spijkertje. Persoonlijk vind ik die spijkertjes maar niks dus ik gebruik een vlieggatverkleiner op zijn kant om de ingang volledig te sluiten en dan klap ik de vliegplank omhoog. Daarna met kastbanden de kast en vliegplank bij elkaar knopen.
Bij een Red-Cederkast van het Bijenhuis is het latje waarop de vliegplank wordt gemonteerd, van hetzelfde hout als de rest van de kast. Voorheen was het nog het goedkopere hout waardoor het eerder verrot was door water dat tussen het scharnier komt te zitten. Op dit latje monteer je het scharnier. Ik heb het zo gedaan dat de rug van het scharnier gelijk loopt met het loop gedeelte van de bodem. Zodat de bijen er makkelijk overheen kunnen lopen. Houd het scharnier tegen de bodem en maak met een priem alvast de gaatjes waar de schroefjes in moeten komen. Doe dit ook voor de vliegplank zelf. Kijk goed of het scharnier de juiste kant op kan zodat de vliegplank naar boven geklapt kan worden.
Ingeklapt op de foto hierna en uitgeklapt op de foto hiervoor zal de vliegplank mooi aansluiten aan de buitenste voetbalkjes. Mocht je de kast willen schilderen vergeet dan niet eerst de vliegplank en de bodemplank waar het scharnier moet komen ook mee te nemen. Dus maak de vliegplank tijdelijk eerst met drie schroefjes vast zodat je niet eerst alles moet losmaken voordat je wilt gaan schilderen.
Schilderen
Veel imkers vinden het mooi als de kasten geschilderd zijn. Sommige kasten moeten ook geschilderd worden omdat ze anders door vocht en regen in een paar jaar tijd vergaan. Red-Cederkasten hoef je in principe niet te verven. Deze houtsoort is bijzonder geschikt om nat te worden. In de loop van de tijd wordt Red-Ceder wel grijzig. Net zoals bij veel mensen de schutting in de tuin.
Wil je toch schilderen dan kun je ook lakken. Ik heb mijn Red-Cederkast gelakt zodat de mooie houtkleur bewaard wordt. Ik heb daarom ook Tencorex 207 Redwood gebruikt. Aanbevolen wordt om niet zomaar verf te gebruiken, maar merken die bijvriendelijker zijn. Anders dient een kast een paar weken goed te drogen en uit te waaien voordat je hem gebruikt. Ook schilderen we de binnenkant niet. Dus alleen de buitenkant inclusief de boven- en onderrand tot je de binnenkant bereikt van de kast. De bijen zullen zelf de binnenkant onderhanden nemen met propolis. Wil je de binnenkant toch schilderen, dan kun je daarna propolis oplossen in alcohol en daarmee de binnenkant insmeren.
De vliegplank schilderen we ook omdat die het meeste last heeft van het weer.
Er zijn overigens imkers die de bodem helemaal schilderen en ook het dak. Dus van buiten en binnen. Dit om vochtophoping en verrotting tegen te gaan. Ik heb daar zelf geen ervaring mee. Wel weet ik dat in het voorjaar veel bodems beschimmeld zijn. Dat heeft alles te maken met ventilatie.
Zelf een spaarkast bouwen
Als je handig bent kun je ook zelf een kast in elkaar zetten. Denk er wel aan om te bouwen volgens de standaardmaten. Immers kan het voorkomen dat je bijvoorbeeld tijdelijk een bak van een collega-imker bovenop wilt gebruiken of je koopt een bijenvolk op een aantal raampjes die dan wel moeten passen in jouw eigen gemaakte kasten.
Op de website van het imkerforum kun je diverse tekeningen vinden.
Mis je nog wat aan deze handleiding of wil je iets anders kwijt over deze pagina? Laat een bericht achter.
Je berichten zullen eerst goedgekeurd worden voordat ze zichtbaar zijn onder aan deze pagina. Dit ter voorkoming van spam.